آشنایی با 6 ابزار کلیدی فیبوناچی و کاربرد آنها

همه افرادی که تصمیم به انجام معاملات درست و منطقی در بازار سرمایه دارند، بهتر است که با اصول و اصطلاحات مربوط به آن آشنایی کافی داشته باشند. ابزار فیبوناچی یکی از مفاهیم مهم در تحلیل و بررسی انواع سهام می‌باشد. فیبوناچی نام دانشمند ایتالیایی است که طی مطالعه‌ای بر روی زاد و ولد خرگوش‌ها به یک تصاعد جالب و کاربردی دست یافت. او متوجه شد که افزایش تعداد خرگوش‌ها از توالی خاصی پیروی می‌کند. بدین صورت که به غیر از دو عدد اول یعنی صفر و یک، سایر اعداد تا بینهایت، از جمع دو عدد قبل از خود بدست می‌آیند. اما آنچه که در این دنباله توجه افراد را به خود جلب می‌کند، این است که از عدد چهارم به بعد، از تقسیم هر عدد بر عدد قبلی خود، عددی حدود 1.618 بدست می‌آید که به نسبت طلایی مشهور شده است. طبیعت نیز برای حفظ تعادل خود از این نسبت پیروی می‌نماید. از جمله این موارد می‌توان به زاویه حلقوی لاک حلزون، الگوی رشد گیاهان و … مطابق نسبت طلایی اشاره نمود که باعث می‌شود تا اشیا در چشم ما زیباتر به نظر برسند.

با توجه به گسترش کاربرد نسبت یاد شده و دنباله اعداد فیبوناچی در علوم مختلف، مطالعاتی در راستای بکارگیری آن به منظور توجیه شکل الگوهای حرکتی قیمت نیز صورت پذیرفت که منجر به تعریف ابزارهایی از این خانواده در بازارهای مالی گردید. در این مقاله سعی داریم تا به بررسی انواع ابزارهای فیبوناچی مورد استفاده در بررسی چارت‌های قیمتی بپردازیم.

کاربرد فیبوناچی در بازار بورس

اغلب فعالان بازار سرمایه و تحلیل‌گران اعتقاد دارند که در صورت تسلط کافی بر ابزارهای فیبوناچی، افراد می‌توانند به موفقیت‌های قابل توجهی در معاملات خود دست یابند. از فیبوناچی در بازار سهام، به منظور تعیین سطوح حمایت و مقاومت استفاده می‌شود که در واقع نواحی مستعد واکنش و بازگشت قیمت به شمار می‌روند. به کمک ابزارهای فیبوناچی می‌توان روند قیمت سهام را پیش‌بینی نمود و از این طریق در زمان مناسب به سهام مورد نظر ورود و یا از آن خروج نمود. بر این اساس زمانی که قیمت به نقطه حمایت برسد بهترین فرصت برای ورود به معامله و خرید و با برخورد قیمت به نقطه مقاومت معامله‌گر می‌تواند پیش از از دست رفتن سود بدست آمده از سهام مورد نظر خارج شود. زمانی که ابزار فیبوناچی در بررسی چارت بکار گرفته می‌شود معمولاً سه سطح اساسی 38/2، 50 و 61/8 درصد از آن، بعنوان سطوح حائز اهمیت در رفتار قیمت در نظر گرفته می‌شوند که در ادامه به بررسی انواع ابزارهای فیبوناچی ظاهر می‌شوند که در صورت نیاز می‌توان از ضرایب دیگری همچون 23/6 و … نیز استفاده کرد.

انواع ابزارهای فیبوناچی

ابزارهای فیبوناچی در بازارهای مالی برای یافتن سطوح حمایت و مقاومت بکار می‌روند که به روش‌های گوناگونی رسم می‌شوند. این روش‌ها عبارتند از:

• فیبوناچی اصلاحی (Retracement)
• فیبوناچی گسترشی (Extension)
• فیبوناچی پروجكشن (Projection)
• باد‌بزن فیبوناچی (Fan)
• کمان‌‌‌های فیبوناچی (arcs)
• کانال فیبوناچی (Channel)

در ادامه به ترتیب هر یک از انواع ابزارهای نامبرده معرفی و کاربرد آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement)

سطوح اصلاحی فیبوناچی خطوطی هستند که سطح حمایت و مقاومت را نشان می‌دهند. در این سطوح ممکن است جهت حرکت قیمت معکوس شود. این روش یکی از کاربردی‌ترین ابزارها نسبت به سایر روش‌هاست. برای رسم نمودار فیبوناچی در این روش به دو نقطه سقف و کف نیاز است. بدین صورت که باید نقاط سقف و کف در روند نزولی یا صعودی که اخیرا شکل گرفته‌اند را مشخص کنید تا نرم افزار، سطوح حمایت و مقاومت را به شما نشان دهد. ابزار فیبوناچی ریتریسمنت بر پایه خط عمود قیمت رسم می شود و واکنش قیمت جاری را بین دو نقطه قیمتی نسبت های فیبوناچی نشان می‌دهد و عامل زمان در این روش دخیل نیست. در نتیجه اصلاح قیمتی ایستا را در یک سطح به نمایش می‌گذارد.

فیبوناچی گسترشی (Fibonacci Extension)

ابزاری است که از آن برای مشخص کردن اهداف قیمتی و پیش بینی میزان حرکت قیمت، پس از یک تغییر جهت قیمتی یا پولبک استفاده می‌شود. پولبک زمانی رخ می‌دهد که حرکت به سمت بالا به حرکت به سمت پایین و یا بالعکس تغییر کند. همچنین این ابزار برای یافتن نقطه ورود و خروج نیز بکار گرفته می‌شود. نمودار مربوط به Fibonacci Extension، اعداد بالاتر از صد را در برمی‌گیرد که مهمترین درصدهایی که بر آن تمرکز دارد، اعداد 127.2 و 161.8 می‌باشند. فیبوناچی گسترشی این امکان را برای شما فراهم می‌آورد تا بتوانید موج قیمتی که بعد از بازگشت ایجاد می‌شود را تشخیص دهید. معامله‌گر برای استفاده از این ابزار ابتدا باید سه نقطه را بر روی نمودار مشخص کند. این سه نقطه شامل نقطه شروع روند، پایان روند و نقطه اصلاح قیمت می‌باشد. سپس با توجه به نمودار فیبوناچی رسم شده، سایر تحلیل‌ها و استراتژی‌های خود هدف گذاری قیمتی انجام داده تا به سود مورد نظر خود دست یابد.

فیبوناچی پروجكشن (Fibonacci Projection)

از ابزار فیبوناچی پروجکشن یا اصطلاحا PRO نیز مانند فیبوناچی گسترشی برای تعیین اهداف قیمتی، پایان حرکات صعودی و نزولی و یافتن نقاط ورود و خروج استفاده می‌‍شود. این ابزار نقاط بازگشت بیش از صد درصد هر موج مانند 127، 161/8 درصد، 261/8 درصد و 361/8را نشان می‌دهد که نقطه صد به دلیل متقارن سازی نمودار از اهمیت بیشتری برخوردار است. برای رسم نمودار پروجکشن، معامله‌گر باید یک روند صعودی یا نزولی را پیدا کرده و با استفاده از تجربه خود نقطه شروع و پایان روند را تشخیص داده و این نقاط را به یکدیگر وصل کند. نقطه سوم نمودار نقطه‌ای است که بازگشت قیمت در آن اتفاق می‌افتد. با یافتن نقطه اصلاح قیمت و تعین هدف، معامله‌گران می‌توانند اقدام به خرید سهام مورد نظر خود کنند و با سود دلخواه از آن خارج شوند.

باد‌بزن فیبوناچی (Fibonacci Fan)

یکی دیگر از ابزارهای فیبوناچی، Fibonacci Fan است که مبتنی بر سطوح مقاومت و حمایت بوده و برای تشخیص زمان پایان اصلاح قیمت بکار می‌رود. برای رسم نمودار بادبزن ابتدا یک روند صعودی یا نزولی را در نظر گرفته و نقطه کف قیمت را در روند صعودی به نقطه سقف یا قله آن متصل کرده و نقطه سقف را به نقطه کف روند نزولی متصل کنید. در این حالت خطوط زاویه داری زیر دو نقطه متصل شده تشکیل می‌شود که شامل درصدهای 38.2، 50 و 61.8 می‌باشد. هر چقدر میزان نوسان قیمت بیشتر باشد خطوط بادبزن با زاویه و گسترش بیشتری رسم شده و قیمت‌های بیشتری را دربرمی‌گیرد که باعث می‌شود نقاط حمایت و مقاومت دینامیک را به خوبی شناسایی کنید.

کمان‌‌ های فیبوناچی (Fibonacci arcs)

Fibonacci arcs خطوطی نیم دایره هستند که با رسم آنها در نمودار قیمت‌ها، سطوح حمایت و مقاومت پیش بینی می‌شوند. در این روش، سطوح فیبوناچی به صورت کمان رسم می‌شوند. برای استفاده از این ابزار ابتدا باید یک خط اصلی یا پایه از نقطه کف به سقف در روند صعودی و از نقطه سقف به کف در روند نزولی رسم کنید. پس از آن سه خط قوسی با نسبت‌های فیبوناچی 38%، 50% و 62% بر روی نمودار ظاهر می‌شوند. در واقع این قوس‌ها سطح حمایت در روند صعودی و سطح مقاومت در روند نزولی را تشکیل می‌دهند. هرچقدر تغییرات قیمت در طول زمان، در روند صعودی یا نزولی بیشتر باشد شیب خط اصلی نیز بیشتر می‌شود. در نتیجه‌ی این حرکات گسترده قیمتی، در مدت زمان طولانی، کمان هایی با قوس بیشتر در نمودار تشکیل می‌شوند. و بالعکس تغییرات قیمتی کوچک در مدت زمان کوتاه باعث تشکیل خط اصلی کوچک و کمان‌هایی با قوس کمتر می‌شود. زمانی که قیمت از این قوس‌ها عبور می‌کند معامله‌گران می‌توانند تصمیمات خرید و فروش خود را اتخاذ کنند. توجه داشته باشید که قوس‌های رسم شده با استفاده از ابزار کمانی فیبوناچی، پس از گذشت زمان و عبور قیمت از خطوط ترسم شده اعتبار خود را از دست می‌دهند.

کانال فیبوناچی (Fibonacci Channel)

یکی از ابزارهای جذابی که معامله‌گران در تحلیل‌های خود از آن بهره می‌گیرند، استفاده از کانال‌هایی همچون انحراف معیار، رگرسیون و فیبوناچی است. اگر به نمودارهای قیمتی بازار دقت کرده باشید متوجه می‌شوید که در بسیاری از موارد، قیمت در روند نزولی یا صعودی در یک کانال حرکت کرده و پس از عبور از دیواره‌های کانال، مسیر جدیدی را پیش رو قرار می‌دهد. به عبارتی دیگر قیمت در یک نقطه از کانال شکسته و وارد محدوده دیگری از کانال می‌شود. شما برای این‌که بتوانید سطوح حمایت و مقاومت را در این کانال‌ها شناسایی کنید می‌توانید از ابزار فیبوناچی کانال بهره بگیرید. برای رسم این ابزار کافیست ابتدا یک کانال را شناسایی کرده و نقطه کف کانال را در روند صعودی و نقطه سقف کانال را در روند نزولی مشخص کنید. نقطه بعدی جایی است که در آن بیشترین میزان برخورد رخ داده است. یعنی جایی که قیمت بارها تا آن محدوده پیشروی کرده است. سپس خطوطی موازی با خط کانال که مبتنی بر اعداد فیبوناچی 61.8، 100، 161.8 و 261.8 رسم کنید. پس از تکمیل کانال معامله گران می‌توانند سطوح حمایت و مقاومت را پیش بینی کنند.

جمع‌بندی

در این مقاله به ساختار فیبوناچی و نحوه ترسیم آن پرداختیم. معامله‌گران می‌توانند به آسانی با بکارگیری این ابزار در کنار سایر روش‌های تحلیلی خود به موفقیت دست یابند. علاوه بر آن افراد می‌توانند از ابزارهای مختلف فیبوناچی به طور همزمان استفاده کنند، اما گاهی شلوغی بیش از حد نمودار ممکن است باعث سردرگمی معامله‌گران شود. هیچ کدام از این ابزارها به تنهایی نمی‌توانند به شما جهت دستیابی به سود دلخواه کمک کنند بلکه باید از این ابزارها در کنار سایر روش ها و تحلیل های خود استفاده کنید تا به موفقیت دست یابید. لازم به ذکر است که برای کار با فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، نیاز به کسب دانش و آگاهی بیشتر در خصوص تحلیل تکنیکال داریم که در این راستا کارگزاری مدبر آسیا با بهره بردن از کارشناسان خبره این حوزه، خدمات معاملاتی و آموزشی خود را به مخاطبانش ارائه می‌دهد. با مراجعه به سایت کارگزاری مدبر آسیا می‌توانید اطلاعات خود را در زمینه فعالیت در بازارهای مالی تکمیل کنید و با ریسک کمتری به معامله بپردازید.