اگر در بازارهای مالی فعالیت دارید یا علاقمند به این فضا هستید، احتمالا عبارت کندل را بسیار شنیدهاید. کندل استیک یا نمودار شمعی به دلیل پوشش دادن تغییرات قیمتی، یکی از روشهای پرکاربرد، در میان تحلیلگران است که از آن برای روانشناسی بازار نیز استفاده میشود. بدین صورت که به معاملهگران کمک میکند تا نگاه دقیقتری به بازار داشته و نقاط ورود و خروج را بهتر تشخیص دهند. در ابتدا میخواهیم بدانیم که عبارت کندل به چه معناست، سپس به مفهوم کندل و انواع الگوهای یک کندلی و دو کندلی میپردازیم.
فهرست
کندل چیست؟
کندل در لغت به معنای شمعدان است. ژاپنیها نخستین کسانی بودند که برای شناسایی قیمت و پیشبینی بازار از الگوی کندل استفاده کردند. به همین دلیل به آن نمودار شمع ژاپنی نیز گفته میشود. کندلها نشاندهنده تصمیمات خریداران و فروشندگان در یک بازه زمانی مشخص مثلا یک روزه، یک هفته، یک ماهه و… میباشند، در واقع کندل، یک نمودار قیمتی است که قیمت بالا، پایین و باز و بسته شدن یک اوراق بهادار را به نمایش میگذارد.
اجزای نمودار شمعی
هر نمودار شمعی یا کندل از دو بخش بدنه اصلی و سایه تشکیل شده است، بدنه اصلی شمع نشاندهنده قیمت آغاز و پایان معامله است و بخش دیگر شامل دو خط است که آن را سایه مینامند، به خط بالایی، سایه بالایی و به خط پایینی، سایه پایینی میگویند که بالاترین و پایین ترین قیمت سهم را در در هر نمودار شمعی نشان میدهند. دامنه نوسان سهم توسط سایههای یک کندل مشخص میشود.
اگر قیمت باز شدن کندل، یعنی نقطهای که اولین معامله در آن قیمت انجام میگیرد، پایینتر از قیمت بسته شدن سهم در روز قبل، یعنی نقطهای که آخرین معامله در آن قیمت انجام شده باشد، سهم با افزایش قیمت روبه رو بوده و کندلی توخالی و سفید و یا سبز رنگ تشکیل میشود.
اگر قیمت باز شدن کندل بالاتر از قیمت بسته شدن آن باشد، قیمت کاهش یافته و کندلی توپر و قرمز یا مشکی رنگ تشکیل خواهد شد.

انواع شمع ها
شمعها اشکال مختلفی دارند و این آرایش متفاوت شمعها باعث شد تا در دستهبندیهای مختلف تک شمعی، دو شمعی و سه شمعی قرار بگیرند.
Long Days: کندلهایی با بدنههای بلند و سایههای کوتاه.
Spinning: کندلهایی با بدنههای کوتاه و سایههای بلند.
Doji: کندلهایی با سایههایی بلند و بدون بدنه.
Marubozu: کندلهایی که در ابتدا یا انتهای آن سایهای وجود ندارد.

کندل شناسی- الگوهای تک شمعی
این الگوها شامل الگوی چکش، چکش برعکس و مرد به دار آویخته میباشند، که در آنها طول سایه پایینی حداقل دو برابر طول بدنه اصلی است و سایه بالایی باید بسیار کوچک بوده یا اینکه اصلاً وجود نداشته باشد. در ادامه این بخش به توضیح هر یک از الگوهای یادشده خواهیم پرداخت.
الف) الگوی چکش (Hammer) و چکش برعکس (Inverted Hammer)
در انتهای یک روند نزولی تشکیل میشوند و فارغ از اینکه رنگ کندل ایجاد شده چه باشد، نشانگر تمایل معاملهگران به خرید سهم و ایجاد یک روند صعودی است. همچنین در صورتی که رنگ شمع سفید باشد احتمال صعود سهام بیشتربیشتر خواهد بود.
ب) الگوی مرد به دار آویخته (Hanging Man) و ستاره ثاقب (Shooting Star)
این الگوها در پایان یک روند صعودی تشکیل میشوند و مانند دو الگوی قبلی، فارغ از رنگ کندل، نشانگر آغاز یک روند نزولی در سهم خواهند بود. در صورتی که رنگ کندل سیاه باشد، احتمال نزول سهم بیشتر میشود.

کندل شناسی- الگوهای دوشمعی
این الگوها شامل الگوی پوشای صعودی و نزولی، الگوی ابرسیاه و نفوذی هستند، که در نمودارهای تکنیکال بسیار دیده میشوند و معاملهگران در تحلیلهای خود از آن بهره میگیرند. در ادامه قصد داریم تا نحوه انجام معامله در صورت مواجه شدن با این الگوها را برایتان شرح دهیم.
الف) الگوی پوشای صعودی (Bullish Engulfing)
الگوی پوشای صعودی زمانی به وجود میآید، که بازار روند نزولی داشته، تا وقتی که بدنه اصلی یک کندل سفید یا سبز، کل بدنه اصلی کندل سیاه یا قرمز قبل از خود را میپوشاند. این الگو نشان میدهد که تمایل به خرید سهم نسبت به فروش آن افزایش یافته است. بنابراین در چنین شرایطی معاملهگران میتوانند اقدام به خرید سهم کنند.
ب) الگوی پوشای نزولی (Bearish Engulfing)
الگوی پوشای نزولی درحالی به وجود میآید که بازار روندی صعودی را طی میکند، تا این که بدنه اصلی یک شمع سیاه یا قرمز، کل بدنه اصلی کندل سفید یا سبز قبل از خود را میپوشاند. این الگو نشان میدهد که فشار عرضه بر تقاضا غالب است. پس از تشکیل این الگو بهتر است معاملهگران نسبت به فروش سهم مورد نظر اقدام کنند.

همانطور که توضیح دادیم الگوی پوشا از دو کندل با رنگ متضاد تشکیل شده و بدنه کندل اول توسط کندل دوم پوشیده میشود. لازم به ذکر است که اگر الگوهای پوشا با دو ویژگی زیر همراه باشند احتمال بازگشت سهم افزایش می یابد. این ویژگیها عبارتند از:
- کندل اول در الگوی پوشا، بدنه اصلی کوچک و کندل دوم، بدنه اصلی بلندی داشته باشد.
- حجم معاملات روی کندل دوم الگو، افزایش قابل توجهی داشته باشد.
ج) الگوی ابر سیاه (Dark Cloud)
این الگو پس از یک روند صعودی از دو کندل با رنگهای مختلف تشکیل میشود که در آن رفتار تنه کندل حائز اهمیت است.
در یک روند صعودی، قیمت سهم در نقطهای بالاتر از قیمت بسته شدن کندل روشن در روز قبل باز میشود، اما پس از ایجاد این شکاف قیمتی، شاهد ریزش سهم در کندل دوم خواهیم بود به طوری که بدنه کندل دوم تا بیش از نیمی از کندل اول را میپوشاند.
اگر کندل تیره دوم در الگوی ابر سیاه تمام کندل روشن اول در این الگو را بپوشاند، دیگر الگو ابر سیاه نیست و پوشای نزولی نام دارد.
به همین دلیل ابر سیاه را الگوی ناقص پوشای نزولی مینامند که قدرت ریزش در این الگو را از پوشای نزولی کمتر میدانند. در این شرایط شاهد حجم بالای معاملات در کندل دوم هستیم که نشانگر تمایل معاملهگران به فروش سهم است.
د) الگوی نفوذی (Piercing)
این الگو معکوس الگوی ابرسیاه است و در یک روند نزولی با دو کندل تشکیل میشود. کندل اول به جهت سیر نزولی سهم به رنگ تیره یا قرمز است اما کندل دوم که به رنگ سبزی یا روشن است با قیمتی پایین تر از قیمت بسته شدن سهم در روز قبل باز شده و کم کم تا بیش از نیمی از بدنه کندل اول را میپوشاند. هر چقدر میزان نفوذ کندل روشن بر کندل قبلی بیشتر باشد، الگو از اعتبار بالاتری برخوردار خواهد بود. برخی از تحلیل گران نفوذ 50 درصدی کندل روشن بر تیره را نشانهی قدرت و اعتبار این الگو میدانند. در غیر این صورت الگو میتواند نشان دهنده ادامه روند سهم به صورت نزولی باشد.

الگوهای دیگری نیز تحت عنوان الگوهای سه شمعی وجود دارند که شامل ستاره صبحگاهی (Morning Star) که در انتهای یک روند نزولی شکل میگیرد، ستاره عصرگاهی (Evening Star) که در پایان یک روند صعودی دیده میشود و کودک رهاشده (Abandoned Baby) صعودی و نزولی است. شناسایی این الگوها نیز به معاملهگران در زمان ترید کمک میکند تا رفتار بازار را تشخیص دهند.
جمعبندی
کندل شناسی تاثیر بسزایی در تحلیلهای معاملهگران دارد و اطمینان به سودآوری را در آنها افزایش میدهد. توجه داشته باشید که تنها شناسایی الگوهای یک کندلی و دو کندلی کافی نیست، بلکه شناسایی این الگوها در کنار سایر الگوها و بکار گرفتن استراتژیهای معاملاتی، همزمان با اقدام درست و به موقع پس از شناسایی رفتار سهم، به سهامداران کمک میکند تا بتوانند به سود مورد نظر خود دست یابند و یا از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند، برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید به سایت کارگزاری مدبر آسیا مراجعه کرده وپاسخ سوالات خود را از کارشناسان مجرب این مجموعه دریافت کنید.