صندوق طلا (Gold Fund) نوع جدیدی از صندوق سرمایه‌گذاری کالایی از نوع قابل معامله در بورس (ETF) است که سرمایه جمع‌آوری شده از سرمایه‌گذاران را روی گواهی سپرده سکه و شمش طلا و اوراق مبتنی بر سکه و شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. براساس آخرین دستورالعمل سازمان بورس و اوراق بهادار، ترکیب دارایی صندوق طلا شامل موارد زیر است:
حدنصاب ترکیب دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری طلا | ||
| ردیف | موضوع سرمایه‌گذاری | توضیحات |
| 1 | گواهی سپرده سکه طلا | حداقل 70 درصد از ارزش کل دارایی‌های صندوق |
| 2 | اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا | حداکثر 20 درصد از ارزش کل دارایی‌های صندوق |
| 1-2 | تعهد خالص موقعیت‌های بدون پوشش در قراردادهای مشتقه مبتنی بر سکه طلا | حداکثر 50 درصد از ارزش کل دارایی‌های صندوق در زمان اتخاذ موقعیت |
| 2-2 | اخذ موقعیت خرید در قرارداد معامله سکه طلا | حداکثر 5 درصد از ارزش کل دارایی‌های صندوق |
صندوق طلا چیست؟
طلا، یکی از گرانبهاترین فلزاتی که وجودش هم باعث پیشرفت و هم باعث جنگ و غارت شده، فلزی که از زمان کشف‌اش تا کنون، هیچ‌گاه از اهمیت نیفتاده و همیشه خواهان زیادی داشته است. از زمانه قدیم تا کنون سرمایه‌گذاری روی طلا یک انتخاب ثابت و همیشگی در میان سرمایه‌گذاران بوده است، این نوع سرمایه‌گذاری در کشور ما که نوسانات قیمتی را تجربه می‌کند، طرفداران بیشتری نیز دارد، طلا در مقایسه با دلار که خرید آن ممکن است با مشکلاتی همراه باشد، خرید و فروش آسانی دارد. اما سرمایه‌گذاری رو طلا چه به‌صورت سکه یا شمش دارای ریسک‌هایی نیز هست که شامل:
- گُم یا دزدیده شدن
- هزینه بالای اجرت ساخت طلا
- نگهداری دشوار مقادیر زیادی از آن
از آنجایی که طلا همیشه خواهان زیادی در سرمایه‌گذاری دارد و سرمایه‌گذاران باید ریسک‌های بالا را نیز به‌جان بخرند، ایده صندوق سرمایه‌گذاری طلا باعث شد تا افراد بدون هیچ نگرانی، روی این بازار سرمایه‌گذاری داشته باشند. صندوق سرمایه‌گذاری طلا یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک قابل معامله در بورس کالا است که سرمایه صندوق را روی اوراق مبتنی بر سکه و شمش طلا و هم‌چنین سپرده کالایی طلا، سرمایه‌گذاری می‌کند.
از آنجایی که این صندوق یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است، سرمایه‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه‌ای انجام خواهد شد تا سرمایه صندوق از نوسانات هیجانی قیمت حفظ شود و علاوه‌براین صندوق نیز بازدهی مناسبی داشته باشد.
خرید صندوق طلا یا سکه؟
اگر در بطن جامعه کمی روی مسائل رفتارشناسی سرمایه‌گذاران روی بازار طلا دقیق شویم درمی‌یابیم که هنوز بسیاری از افراد بجای خرید صندوق، به خرید سکه علاقه‌مند هستند، اما دلیل این مسئله چیست؟ آیا خرید سکه طلا راهی امن‌تر و پرسودتر از صندوق طلا است؟ برای پاسخ به این سوال کافیست به بازدهی سکه طلا و صندوق طلا در سالیان اخیر نگاهی بیاندازیم.
برحسب آمار موجود در یکسال اخیر (منتهی به مهر ماه 1402) بازده صندوق‌های طلا بیشتر از سکه بهار آزادی بوده است. پس در پاسخ به سوال خرید صندوق طلا یا سکه باید قاطعانه بگوییم، صندوق طلا، زیرا علاوه بر نداشتن ریسک‌ها و دردسرهای خرید سکه، بازده بالاتری نیز دارد.
در صندوق سرمایه‌گذاری طلا، امکان استفاده از پوشش ربسک نیز فراهم است به‌نحوی که مدیران صندوق‌های طلا میتوانند از ابزارهای مشتقه سکه برای پوشش ریسک نوسان قیمت سکه و شمش طلا استفاده کنند، به‌زبان ساده‌تر، مدیران صندوق میتوانند با استفاده از اهرم قراردادهای مشتقه خرید و فروش سکه، ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق را به نفع سرمایه‌گذاران، مدیریت کنند.
ویژگی‌های صندوق طلا
سرمایه‌گذاری با مبلغ دلخواه
یکی از مهم‌ترین ویژگی سرمایه‌گذاری در صندوق طلا سرمایه‌گذاری با مبالغ کم می‌باشد، شما می‌توانید واحدهای این صندوق را حتی با سرمایه‌ای درحد چندهزارتومان نیز خریداری کنید، مسئله‌ای که در خرید سکه به‌هیچ‌وجه وجود ندارد و شما برای خرید سکه بهار آزادی یا شمش طلا باید تمام مبلغ را کامل بپردازید.
معامله آسان
ویژگی ممتاز بعدی صندوق طلا، قابل معامله بودن در بورس است که برعکس صندوق‌های صدور و ابطالی، معامله واحدهای صندوق دقیقا مانند معامله سهام است و شما می‌توانید از طریق سامانه رابین تریدر، واحدهای این صندوق را معامله کنید. در صندوق‌های صدور و ابطالی شما برای صدور یا ابطال واحدهای صندوق باید درخواست خود را حضوری یا اینترنتی به مدیر صندوق اعلام نمایید تا روند صدور یا ابطال آنها از طریق مدیریت صورت بگیرد.
کارمزد پایین معاملات
کارمزد خرید فیزکی طلا در بازار چیزی حدود 1 تا 2 درصد است اما برای خرید صندوق طلا شما فقط 0/15 درصد کارمزد می‌پردازید که در قیاس با کارمزد خرید سکه بسیار کمتر است.
رفع مشکل نگهداری
یکی از مشکلات و ریسک‌های خرید فیزیکی سکه یا شمش طلا، نگهداری از آن است که گاها باید آن را به صندوق امانات بانک‌ها بسپرید که آنها نیز برای نگهداری مبالغی از شما را دریافت می‌کنند، اما صندوق طلا هیچکدام از این مشکلات را ندارد و خرید و فروش آنها دقیقا به‌مانند سهام است.
نقدشوندگی بالا
دیگر ویژگی ممتاز صندوق طلا، نقدشوندگی بالای این محصول است زیرا وجود بازارگردان در این صندوق باعث روان شدن معاملات و جلوگیری از ایجاد صف‌های طولانی خرید و فروش می‌شود، مسئله‌ای که در خرید فیزیکی سکه یا شمش طلا وجود ندارد و گاها شما برای خرید یا فروش سکه یا شمش خود باید ساعت‌ها در شرایط بد در صف بایستید.
مدیریت حرفه‌ای دارایی
یکی از ویژگی‌های مهم صندوق سرمایه‌گذاری، مدیریت حرفه‌ای دارایی‌هاست زیرا برحسب قانون تیم مدیریت صندوق باید از افراد متخصص و باتجربه بازار باشند که بتوانند در شرایط مختلف بازار و با اتخاذ تصمیم‌های درست، بازده مناسبی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان بیاورد، البته ناگفته نماند که خرید صندوق تنها مختص افرادی که تخصص یا دانش کافی در بازار ندارند نیست و بسیاری از افراد باتجربه در بازار نیز سعی می‌کنند تا مدیریت سرمایه خود را به تیم‌های حرفه‌ای در بازار بسپرند.
ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق طلا
از آنجایی که سرمایه‌گذاری همیشه با ریسک همراه است و هیچ سرمایه‌گذاری وجود ندارد که در آن میزان ریسک صفر باشد، باید اشاره‌ی کوتاهی به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در صندوق طلا نیز داشته باشیم. تمامی صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای نظارتی و حسابرسی فعالیت می‌کنند، بنابراین از لحاظ اعتماد برای سرمایه‌گذاری هیچ مسئله‌ای وجود ندارد و سرمایه سرمایه‌گذاران کاملا در امنیت هستند.
تنها و شاید مهم‌ترین ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق طلا نوسان قیمت طلا است! این ریسک تنها مختص صندوق نیست و شما در روش سرمایه‌گذاری با خرید سکه و شمش طلا نیز این ریسک را متحمل می‌شوید، اما مزیت صندوق این است که نسبت به روش سرمایه‌گذاری مستقیم در طلا، ریسک بسیار کمتری را متحمل می‌شوید.
بازده صندوق طلا
بازده صندوق طلا و درحالت کلی‌تر بازده طلا خود به دو عامل قیمت جهانی اونس طلا و نرخ ارز وابسته است، اما برحسب آمار سالهای گذشته می‌توانیم بگوییم که برآیند سرمایه‌گذاری در صندوق طلا درضمن نوسانات قیمت سکه و شمش طلا، برآیندی مثبت و از لحاظ عددی بیشتر از بازده خود سکه و شمش بوده است.
نحوه معامله واحدهای صندوق طلا
شرط ابتدایی فعالیت در بازار سرمایه داشتن کد بورسی و احراز هویت است، شما پس از ثبت‌نام در سجام و احراز هویت آن، باید اقدام به دریافت کد بورسی از کارگزاری رابین بکنید. پس از دریافت کد بورسی شما می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی رابین تریدر اقدام به خرید واحدهای صندوق موردنظر خود بکنید، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صندوق‌های طلا و مشاهده جزئیاتی چون بازده و غیره می‌توانید از وب‌سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران استفاده نمایید. برحسب آمار همین پایگاه تا پایان مهر 1402 تعداد 11 صندوق طلا با مجموع ارزش خالص دارایی 174/966 میلیارد ریال درحال فعالیت هستند.
دامنه نوسان صندوق طلا
دامنه نوسان صندوق‌های مبتنی بر طلا روزانه میزان 10 درصد است. این یکی از محدودیت‌های موجود در صندوق طلا همین محدودیت دامنه نوسان است، درصورتی که تغییرات قیمت طلا (سکه و شمش) بیش از 10% باشد، این مسله باتوجه به این محدودیت روزانه، باعث می‌شود تا میان قیمت سکه فیزیکی و شمش طلا و صندوق‌های طلا تفاوت قیمتی ایجاد شود. البته این تفاوت قیمتی در بلندمدت جبران خواهد شد.
دیدگاه خود را بنویسید